پژوهشکده ی قرآن و حدیث

صحیفه ی سجادیه کتابی است آموزنده و گنجینه ای است پرمحتوا که بسیاری ازمعارف الهی، مبانی ایمانی، علوم دینی، فرهنگ اسلامی و معالی اخلاق را در بر دارد.

یکی از دعاهایی که از این فرهنگ غنی حکایت دارد و جزء بهترین و کامل ترین دعاهای صحیفه به شمار می آید دعای مکارم الاخلاق می باشد.

دعای مکارم الاخلاق برنامه ی انسان سازی است. حضرت امام سجادعلیه السلام در این دعا خلقیّات کریمه و سجایای انسانی را بیان فرموده است.

آن چه در این نوشتار پیگیری می شود تطبیق فرازهای دعای شریف مکارم الاخلاق با آیات قرآن کریم است. به این معنی که برای فرازهای دعای مکارم الاخلاق آیه یا آیاتی را که از نظر لفظ و یا معنی با متن دعا ارتباط دارند، ارائه کنیم. با توجه به ارتباط تنگاتنگ قرآن کریم و گفتار ائمه اطهارعلیهم السلام این کار به ما کمک می کند که با استفاده از آیات قرآن کریم به شرح و تفصیل فرازهای دعا بپردازیم. از طرفی گفتار ائمه اطهار علیهم السلام خود تفسیر قرآن کریم است؛ در واقع فرازهای دعا نیز به گونه ای به تفسیر آیات قرآن کریم می پردازند.

در این پایان نامه پس از ارائه ی کلیات، به طور مختصر به بیان خلاصه ای از زندگی امام سجاد علیه السلام پرداخته شده است. آشنایی مختصر با صحیفه سجادیه، گفتاری درباره ی دعا، و  گفتاری درباره ی صلوات و جایگاه صلوات در صحیفه سجادیه از دیگر مباحثی است که در فصل دوم این نوشتار ارائه شده است.

تطبیق فرازهای دعا با آیات قرآن کریم –که مهم ترین هدف این نوشتار به حساب می آید- در فصل سوم ارائه گردیده است.

 و بالاخره در فصل پایانی برای اینکه نمونه ای از ارتباط تنگاتنگ آیات قرآن کریم و گفتار ائمه اطهار علیهم السلام  را به  طور مفصل ارائه کرده باشیم، به شرح و تفصیل چند فراز از دعای شریف پرداخته ایم.

واژگان کلیدی:

قرآن کریم، امام سجاد7، صحیفه ی سجادیه، دعا، مکارم الاخلاق.